نیترازپام
Nitrazepam
طبقه بندی مارتیندل : خواب آورهای آرامبخش ،وضد جنون ها
طبقه بندی درمانی : داروهای موثر بر سیستم اعصاب مرکزی > بنزودیازپین ها
موارد مصرف نیترازپام
این دارو بعنوان هیپنوتیک در درمان کوتاه مدت بیخوابی و نیز در اپی لپسی بخصوص اسپاسم شیر خواری (Infantile Spasm) بکار می رود.
مکانیسم اثر نیترازپام
نیترازپام مانند سایر بنزودیازپین ها با گیرنده های GABA گاما آمینو بوتیریک اسید هم پوشانی دارد. این گیرنده ها در مغز بطور گسترده ای پراکنده هستند. اتصال به جایگاه گیرنده های گابا باعث افزایش اثرات انتقال عصب این واسطه شیمیایی می شود. این اتصال باعث باز شدن کانال کلراید بر روی رسپتور می شود و باعث افزایش پلاریزاسیون نرون می گردد.
به نظر می رسد بنزودیازپین ها اثر مهار کننده گابا را تقویت می کنند و از این راه میزان تحریک نورون ها را در بسیاری از مناطق مغز کاهش می دهند.
فارماکوکینتیک نیترازپام
این دارو براحتی از دستگاه گوارش جذب می شود. ۸۷% باند پروتئینی پلاسمائی دارد. از سد خونی- مغزی و از جفت نیز رد می شود و مقادیر کمی از آن در شیر مادر نیز یافت می شود. در کبد متابولیزه شده، هیچ کدام از متابولیتهای آن فعالیت شاخصی ندارند. این دارو بشکل متابولیتهای خود از طریق ادرار دفع می شود. بیش از ۲۰% دوز تجویزی خوراکی در مدفوع یافت می شود. نیمه عمر حذفی آن ۳۰-۲۴ ساعت است.
عوارض جانبی نیترازپام
سایر عوارض (درصد نامشخص):
قلبی عروقی: افت فشارخون، تپش قلب
سیستم اعصاب مرکزی: رفتار تهاجمی، آژیتاسیون، فراموشی، آتاکسی، گیجی، هذیان، افسردگی، دیس اورینتیشن (اختلال در تشخیص موقعیت)، سرگیجه، هیجان، زمین افتادن، خستگی، توهم، حالت خماری، سردرد، بیش فعالی، تحریک پذیری، لتارژی، ضعف عضلانی، عصبانیت، کابوس شبانه، فوران خشم، روان پریشی، بی قراری، سدیشن، تلوتلو خوردن، سندرم ترک (مصرف مزمن)
پوستی: واکنش پوستی
غدد درون ریز و متابولیسم: تغییر در میل جنسی
گوارشی: یبوست، اسهال، سوزش سر دل، تهوع، ریزش غیرارادی بزاق (سیالوره)، استفراغ
هماتولوژی و انکولوژی: گرانولوسیتوپنی، لکوپنی
کبدی: اختلال عملکرد کبدی
ازدیاد حساسیت: آنافیلاکسی (یا واکنش شبه آنافیلاکسی؛ آنژیوادم، تنگی نفس، تهوع، ادم گلو، استفراغ)
عصبی، عضلانی و اسکلتی: اسپاسم عضلانی
چشمی: تاری دید
تنفسی: آسپیراسیون، تنگی نفس، افزایش ترشحات برونش
تداخلات دارویی نیترازپام
تداخل با غذا:
ذکر نشده است.
هشدار ها نیترازپام
۱.این دارو در موارد زیر باید با احتیاط فراوان مصرف شود:
مسمومیت شدید با الکل همراه با علائم حیاتی ضعیف شده، اغماء شوک، گلوکوم حاد با زاویه بسته یا استعداد ابتلاء به آن و میاستنی گراو ، انسداد مزمن و شدید تنفسی.
۲. بنزودیازپین‌ها ممکن است سبب بروز ضعف تنفسی در سالخوردگان، نوجوانان یا افراد بشدت بیمار شوند. در این افراد، کاهش مقدر مصرف دارو ممکن است ضروری باشد.
۳. مصرف طولانی مدت یا مقادیر زیاد بنزودیازپین‌ها ممکن است سبب بروز وابستگی‌های روانی و جسمی شود.
۴. پس از مصرف فرآورده‌های تزریقی، بیمار باید ۳-۲ ساعت تحت مراقبت باشد.
۵. تزریق وریدی بنزودیازپین‌ها ممکن است سبب بروز آپنه، کاهش فشار خون، برادی‌کاردی،یا ایست تنفسی شود.
۶. هنگام تزریق بنزودیازپین‌ها، وسایل احیاء تنفسی باید در دسترس باشند.
۷. به علت بروز خطر ترمبوفلبیت، تزریق وریدی باید سرعت حداکثرmg/min5 صورت گیرد.
توصیه های دارویی نیترازپام
۱. این دارو نباید بیش از مقدار تجویز شده مصرف شود.
۲. در صورتی که پس از چند هفته، اثربخشی دارو کاهش یافت،باید به پزشک مراجعه و از افزایش مقدار مصرف دارو خودداری نمود.
۳. به عنوان ضد تشنج، دوره درمان باید کامل شود. باید دقت شود هیچیک از نوبت‌های مصرف فراموش نشود.
۴. به منظور کاهش احتمال بروز عوارض قطع مصرف دارو، مصرف این دارو باید به تدریج قطع گردد.
۵. در صورت تزریق عضلانی ، این دارو باید عمیقاً در عضله دلتوئید تزریق گردد.
۶. به منظور کاهش ترمبوز وریدی، فلبیت، تحریک موضعی و تورم، تزریق وریدی دارو نباید در ورید‌های کوچک در پشت دست یا مچ صورت گیرد.
۷. انفوزیون مداوم وریدی این دارو توصیه نمی‌شود.
دارو های هم گروه نیترازپام
اسامی تجاری فارسی نیترازپام – زیپکس – آپونیترازپام
منبع: انجمن داروسازان ایران
تحریریه وب سایت
