میگرالپسی چیست؟

میگرالپسی به وقوع بلافاصله صرع و تشنج پس از حمله میگرنی همراه با هاله گفته می شود؛ علائم – درمان و تشخیص تشنج ناشی از میگرن را بخوانید.

میگرالپسی (Migralepsy) زمانی رخ می دهد که یک حمله صرع پس از میگرن همراه با هاله (Aura) رخ دهد.

جواع علمی در خصوص اینکه میگرالپسی یک تشخیص است، به توافق نرسیده اند.

حملات میگرن و تشنج الگوهای فعالیت مشابهی در مغز دارند.

موج الکتریکی که پس از حمله میگرن رخ می دهد باعث کاهش آستانه وقوع تشنج می شود.

درصورت بروز حمله صرع پس از تجربه یک دوره میگرن همراه با هاله، صرع و تشنج ناشی از میگرن رخ داده است.

به این رویداد میگرالپسی گفته می شود.

بحث های زیادی در خصوص وجود و اصطلاحات مربوط به میگرالپسی انجام شده است.

بر اساس طبقه بندی بین المللی اختلالات سر درد (ICHD-3) این پدیده به عنوان تشنج ناشی از هاله میگرن شناخته می شود.

میگرالپسی چیست؟

میگرالپسی یا تشنج ناشی از میگرن به تشنجی گفته می شود که بلافاصله پس از یک حمله میگرنی همراه با هاله رخ می دهد. در واقع بروز تشنج ناشی از تجربه یک دوره میگرن است.

اما بر اساس یک بررسی در سال ۲۰۱۸ اغلب تشخیص صرع و میگرن چالش برانگیز است.

هر دوی این بیماری ها با بروز اپیزودها و حملات همراه بوده و علائم مشابهی زیر را دارند:

تغییرات بصری

سر درد

استفراغ

 علت میگرالپسی

میگرن و تشنج الگوهای فعالیت مشابهی در مغز دارند. با این حال ارتباط دقیق آنها هنوز نامشخص است.

بر اساس بررسی های انجام شده در سال ۲۰۱۱ حدود ۱ تا ۱۷% از افراد مبتلا به میگرن، علائم صرع را نیز تجربه می کنند. همچنین افراد مبتلا به صرع، فراوانی (۸.۴ تا ۲۰%) تجربه دوره های میگرن را گزارش کرده اند.

هنگامی که تشنج رخ می دهد امواج عظیمی از فعالیت های الکتریکی از نواحی مغز عبور می کنند. همچنین در این وضعیت بسیاری از سلول های عصبی به صورت هماهنگ با هم فعال می شوند.

در زمان تجربه یک دوره میگرن نیز موج های مشابهی از فعالیت های الکتریکی به مغز می رسند. این وضعیت چند دقیقه طول کشیده و دانشمندان معتقدند که این حالت با تجربه هاله میگرن در ارتباط است.

موج های الکتریکی که پس از تجربه یک دوره میگرن به مغز می رسند باعث کاهش آستانه وقوع می شود. یعنی احتمال وقوع آن در آینده بیشتر است.

عواملی که در بروز میگرالپسی موثر هستند عبارتند از:

مشکلات مربوط به متابولیسم منیزیم

ژن های موثر بر متابولیسم سلول های عصبی

ناهنجاری در کانال های مغز که بارهای الکتریکی را منتقل می کنند (کانال های یونی).

علائم میگرالپسی

بر اساس اعلائم ICHD-3، علائمی که طی تجربه میگرالپسی رخ داده و قابل مشاهده هستند را به ترتیب بیان می کنیم.

۱- میگرن همراه با هاله

طی میگرالپسی ابتلا علائم یک دوره میگرن همراه با هاله رخ می دهند.

هاله حدود چند دقیقه یا چند ساعت پیش از ایجاد سر درد رخ داده و هر نشانه آن حدود یک ساعت طول می کشد.

هاله می تواند در طول سر درد نیز رخ دهد.

هاله به مجموعه ای از علائم عصبی گفته می شود که به صورت تدریجی نمایان می شوند. برخی افراد همه و برخی دیگر فقط تعدادی از علائم آن را تجربه می کنند.

در هاله:

بروز علائم بینایی یا هاله بینایی امری شایع است. مثلا، ممکن است یک الگوی زیگ زاگ یا خطوط مواج نزدیک نقطه که چشم را به آن معطوف کرده اید، مشاهده کنید. این وضعیت به تدریج در حوزه دید گسترش یافته یا حرکت می کند.

علائم حسی دومین علامت شایع هاله هستند. در این وضعیت احساس سوزن سوزن شدن تجربه می شود.

از دیگر علائم هاله که بروز آنها کمتر شایع است می توان به ضعف حرکتی و اختلالات گفتاری مانند کند شدن یا احساس ناتوانی در گفتار اشاره کرد.

میگرن همراه هاله انواع مختلفی دارد. می توانید جهت تشخیص نوع و زیرمجموعه آن از پزشک کمک بخواهید.

به طور معمول میگرالپسی با دوره های میگرن بدون هاله رخ نمی دهد. با این حال تحقیقات بیشتری در این زمینه موردنیاز است.

۲- تشنج

در صورت وقوع میگرالپسی، طی حداکثر یک ساعت پس از میگرن همراه با هاله، تشنج را تجربه می کنید.

تشنج حالتی است که طی آن بدن برای مدت کوتاهی دچار حرکات غیر ارادی می شد.

تشنج تمام یا بخشی از بدن را تحت تاثیر قرار داده و ممکن است در این وضعیت روی مثاله یا روده خود کنترلی نداشته باشید.

در برخی موارد تشنج با بی هوشی همراه است.

انواع حملات صرع:

تشنج کانونی ساده: در این وضعیت بدن تکان های ناگهانی داشته و بو یا طعم جدیدی احساس می شود.

تشنج کانونی پیچیده: این وضعیت باعث عدم توانایی در پاسخ به سوالات یا جهت ها می شود.

تشنج های ثانویه: زمانی رخ می دهد که در ابتدا دچار تشنج کانونی شده و پس از آن یک تشنج عمومی مانند تشنج غایب یا تونیک کلونیک نیز ایجاد شود.

تشنج غایب: این نوع باعث خیره شدن به فضا یا پلک زدن سریع است.

تشنج تونیک کلونیک: با نام Grand mal نیز شناخته شده و معمولا جدی ترین نوع تشنج است. در این وضعیت فرد به صورت کاملا غیر ارادی صداهای عجیبی ایجاد کرده، زمین خورده، اسپاسم عضلانی داشته یا بیهوش می شود.

میگرالپسی چه چیزی نیست؟

ممکن است پس از اینکه دچار تشنج شدید طی دوره ای که به آن پاستیکتال (پس از تشنج) یا Postictal گفته می شود، یک جمله میگرنی را تجربه کنید.

این وضعیت به عنوان میگرالپسی تشخیص داده نمی شود.

در صورت تجربه دوره های میگرن و ابتلا به صرع و عدم وجود ارتباط بین این دو، این وضعیت میگرالپسی نخواهد بود.

درمان میگرالپسی

علائم میگرالپسی را می توان با داروها یا جراحی های موثر برای میگرن و صرع درمان کرد.

مواد افیونی یا اپیوئیدها

پزشکان برای میگرالپسی که با درمان دیگری برطرف نمی شود، مصرف مواد افیونی یا اپیوئیدها را توصیه می کند.

این دسته از داروها برای دردهای متوسط تا شدیدتجویز می شوند. این مواد با عوارض جانبی جدی مانند اعتیاد به همراه هستند.

این موارد تجویزی برای درمان دردهای متوسط تا شدید استفاده می شوند. آنها خطر بروز عوارض جانبی جدی از جمله اعتیاد را به همراه دارند.

داروهای پیشگیری از میگرن

بعضی از داروهای پیشگیری کننده از میگرن در جلوگیری از گسترش افسردگی قشر مغز (موج آهسته فعالیت الکتریکی مغز) که در هنگام تجربه میگرن با هاله رخ می دهد. موثر هستند.

این موارد شامل داروهای تائید شده توسط سازمان غذا و دارو (FDA) از جمله سدیم والپروات (Sodium valproate) یا والپروئیک آوید (Valproic avid) و توپیرامات (Topiramate) هستند.

عمل جراحی

عمل جراحی برای افراد مبتلا به صرعی که با درمان های دارویی بهبود نمی یابند، موثر است.

در صورت تجربه علائم میگرالپسی، به یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.

متخصص مغز و اعصاب بیماری پس از تشخیص این وضعیت، به شما برای انتخاب درمان مناسب کمک می کند.

توصیه های رژیم غذایی

ایجاد تغییرات در رژیم غذایی نیز در کاهش دوره های میگرالپسی موثر هستند.

بر اساس برخی مطالعات انجام شده رژیم غذایی کتوژنیک دارای توانایی کمک به درمان صرع است.

رژیم کتوژنیک یک رژیم غذایی پرچرب و کم کربوهیدرات است. ماهیت این رژیم باعث می شود که بدن به چربی را به جای چربی برای تامین انرژی بسوزاند.

در این هنگام یک فرآیند متابولیکی چربی ها را به مولکول هایی به نام کتون تبدیل می کند.

بدن از جمله سلول های مغز، به جای گلوکز (از کربوهیدرات ها) از کتون ها برای دریافت انرژی استفاده می کنند.

بر اساس چندین تحقیق، که رژیم کتوژنیک در کاهش یا از بین بردن کامل تشنج در بعضی از کودکان و بزرگسالان مبتلا به صرع موثر است.

رژیم کتوژنیک در کاهش دوره های میگرن نیز موثر است. اما با توجه به کم بودن تحقیقات انجام شده در این زمینه، تحقیقات بیشتری موردنیاز است.

یک مطالعه موردی در سال ۲۰۱۳ نشان داد که رعایت رژیم کتوژنیک کم کالری باعث توقف میگرن خواهران دوقلو شد.

یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ که بر روی زنان دارای اضافه وزن و مبتلا به میگرن انجام شد، به شواهد امیدوارکننده تری دست یافت.

در این مطالعه یک گروه به مدت ۱ ماه یک رژیم کتوژنیک بسیار کم کالری و پس از آن ۵ ماه یک رژیم استاندارد کم کالری را دنبال کردند.

گروه دیگر به مدت ۶ ماه یک رژیم استاندارد کم کالری داشتند.

در پایان گروه اول که رژیم خود را با ۱ ماه رعایت رژیم کتوژنیک آغاز کرده بود کاهش قابل توجهی در موارد زیر را تجربه کرد:

تعداد دوره های میگرن

تعداد روزها در ماه با دوره های میگرن

اما افراد گروه دوم که فقط یک رژیم استاندارد کم کالری را دنبال کرده بودند، در سومین ماه بهبودهایی را تجربه کردند.

بر اساس اعلام محققان رعایت رژیم کتوژنیک در بهبود متابولیسم سلول های مغزی و کاهش التهاب موثر است.

با این حال به تحقیقات بیشتری در مورد اثرات رژیم غذایی بر روی میگرالپسی نیاز است.

 آیا می توان با وجود میگرالپسی رانندگی کرد؟

در صورتی که در حین رانندگی دچار علائم تشنج شدید سریعا خودرو خود را متوقف کنید.

برخی از علائم میگرن نیز در رانندگی ایمن تداخل ایجاد می کنند. این علائم عبارتند از:

اختلال در حرکت

درد قابل توجه

مشکلات توجه

استفراغ

هاله بصری

در صورت رانندگی و تجربه میگرن به رانندگی ادامه ندهید و منتظر بمانید تا علائم حواس پرتی یا اختلال بصورت کامل از بین بروند.

مصرف دارو های میگرالپسی، صرع یا میگرن نیز می توانند در توانایی رانندگی اختلال ایجاد کنند.

برای اطمینان از ایمن بودن رانندگی برای شما، از تیم مراقبت های بهداشتی یا داروساز خود راهنمایی بخواهید.

دکتر حبیبه نژاد بیگلری – فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان