قرص استازولامید

داروی استازولامید (Acetazolamide) جزء داروهای ضدتشنج، ضدگلوکوم و مهارکننده‌ی آنزیم کربنیک آنیدراز محسوب می‌شود. به‌همین‌دلیل در درمان بیماری چشمی گلوکوم یا آب ‌سیاه (شرایطی که افزایش فشار در چشم می‌تواند منجر به کاهش تدریجی بینایی شود)، کاهش شدت و مدت زمان علائم اختلال ارتفاع‌زدگی، کاهش اِدم (احتباس مایعات اضافی)، بهبود نارسایی احتقانی قلب و کنترل تشنج در انواع خاصی از صرع موثر است. این دارو نباید در کودکان زیر ۱۲ سال و خانم‌های باردار و شیرده به‌صورت خودسرانه مصرف شود، چراکه برای این گروه با عوارض جبران‌ناپذیری همراه است. در ادامه به جزئیات بیشتر آن اشاره خواهیم کرد.

نام تجاری داروی استازولامید

Diamox Sequels (DSC), Diamox® Sequels®

اشکال دارویی استازولامید

این دارو به صورت قرص‌های ۱۲۵ و ۲۵۰ میلی‌گرمی، کپسول پیوسته رهش ۵۰۰ میلی‌گرمی و ویال حاوی ۵۰۰ میلی‌گرم پودر برای تزریق تولید می‌شود.

کاربرد و اطلاعات دارویی استازولامید

از این دارو برای درمان بیماری‌های مختلف استفاده می‌شود. به عنوان مثال، استازولامید برای پیشگیری و کاهش علائم مختلف اختلال ارتفاع‌زدگی موثر است و می‌تواند باعث کاهش علائمی مانند ناراحتی معده، سردرد، تنگی نفس، سرگیجه، خواب‌آلودگی و خستگی هنگام صعود سریع به ارتفاعات بالاتر از ۳۰۰۰ متر شود. بهترین راه جلوگیری از این اختلال، صعود آرام و تدریجی است تا بدن بتواند خود را با ارتفاع جدید سازگار کند.

استازولامید متعلق به دسته‌ای از داروها است که به‌عنوان بازدارنده‌های کربنیک آنیدراز شناخته می‌شوند. در نتیجه می‌تواند با کاهش تولید مایع در داخل چشم مانع از فشار زیاد وارده به آن به‌دلیل بیماری گلوکوم یا آب سیاه شود.

این دارو همچنین برای کاهش تجمع مایعات بدن (اِدم) در اثر نارسایی قلبی یا مصرف داروهای خاص نیز استفاده می‌شود. استازولامید به‌همراه سایر داروها برای درمان انواع خاصی از تشنج (مانند تشنج غیرموضعی) موثر است. ازآنجایی‌که ممکن است عملکرد این دارو با گذشت زمان کمتر شود، معمولاً فقط برای مدت کوتاهی تجویز می‌شود.

هرگز کپسول آن را باز نکنید یا نجوید. استازولامید ممکن است همراه یا بدون غذا مصرف شود. همراه با آن مایعات زیادی بنوشید، مگر اینکه توسط پزشک شما دستور دیگری داده شده باشد.

برای پیشگیری از ارتفاع‌زدگی معمولا مصرف آن ۱ تا ۲ روز قبل از صعود شروع می‌شود. برای کنترل علائم ممکن است لازم باشد در هنگام حضور در ارتفاع زیاد نیز به مصرف این دارو ادامه دهید. اگر این دارو را به‌دلیل بیماری‌هایی مانند گلوکوم و تشنج مصرف می‌کنید، هر روز آن را در یک ساعت مشخص بخورید. دوز خود را افزایش ندهید و از این دارو بیش از مدت زمان تجویزشده استفاده نکنید. این کار فقط خطر ابتلا به عوارض جانبی را افزایش می‌دهد.

اگر با وجود مصرف دارو وضعیت شما طولانی یا بدتر شد، حتما به پزشک خود بگویید. هنوز دقیقا مشخص نشده است که این دارو برای کودکان زیر ۱۲ سال و خانم‌های باردار و شیرده ایمن و موثر است یا خیر، به‌همین‌دلیل معمولا برای این گروه از افرد تجویز نمی‌شود. اصولا دوز مصرفی آن براساس شرایط پزشکی و نوع پاسخ به درمان تعیین می‌شود و به‌همین‌دلیل دوز تجویزشده برای بزرگسالان در شرایط مختلف متفاوت است.

به عنوان مثال در گلوکوم حاد معمولا ابتدا ۵۰۰ میلی‌گرم به صورت داخل وریدی تزریق می‌شود و سپس ادامه درمان با قرص‌های ۱۲۵ تا ۲۵۰ میلی‌گرمی صورت می‌گیرد. در نارسایی احتقانی قلب معمولا هر ۱۲ ساعت یک قرص ۲۵۰ میلی‌گرمی مصرف می‌شود. در کنترل تشنج باید به ازای هر کیلوگرم از وزن بیمار روزانه ۸ تا ۳۰ میلی‌گرم از این دارو مصرف شود. بنابراین در نهایت این پزشک است که دوز موثر و ایمن را برای شما تعیین می‌کند.

موارد منع مصرف داروی استازولامید

این دارو در شرایطی‌که سطح سرمی سدیم و یا پتاسیم بیمار اندک است و یا بیمار به بیماری‌های اختلال عملکرد کلیه و کبد، نارسایی غده فوق کلیه و اسیدوز هیپرکلورمیا مبتلا است، منع مصرف دارد. نباید استازولامید توسط بیماران مبتلا به سیروز مصرف شود، زیرا خطر ابتلا به آنسفالوپاتی کبدی وجود دارد. معمولا تجویز طولانی‌مدت آن در بیماران مبتلا به گلوکوم مزمن توصیه نمی‌شود، زیرا می‌تواند به وخیم‌تر شدن شرایط منجر شود.

دقت کنید که برخی از داروها مانند آسپیرین، سیزاپراید، لیتیوم، ممانتین، اورلیستات و داروهای خاصی که برای درمان تشنج استفاده می‌شوند مانند توپیرامات و زونیسامید با این دارو تداخل دارند.

عوارض جانبی داروی استازولامید

استازولامید ممکن است در چند روز اول که بدن در حال سازگاری با آن است، عوارض جانبی زیر را ایجاد کند:

ناراحتی معده

استفراغ

از دست دادن اشتها

تاری دید

خشکی دهان

خواب‌آلودگی

اسهال یا تغییر در چشایی

سردرد

گیجی

تشنگی و دفع ادرار زیاد

در صورت بدتر شدن یا برطرف نشدن آن‌ها با پزشک مشورت کنید. اما در مورد عوارض جانبی جدی زیر باید به سرعت دنبال فوریت‌های پزشکی باشید:

بی‌حسی و گزگز

تب

راش پوستی

خون در ادرار

ادرار دردناک

زرد شدن پوست یا چشم‌ها

تشنج

گلودرد

خونریزی یا کبودی غیرمعمول

ضربان قلب سریع یا نامنظم

گرفتگی عضلات

خستگی غیرمعمول

موارد احتیاط و هشدار حین مصرف داروی استازولامید

اگر به آن حساسیت دارید به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. قبل از استفاده از این دارو سابقه پزشکی خود را کامل ذکر کنید، خصوصاً مشکلات غده فوق کلیه (مانند بیماری آدیسون)، بیماری کلیه، بیماری کبد، مشکلات تنفسی (مانند بیماری انسداد مزمن ریوی، عفونت ریه، آمفیزم ، دیابت، نقرس و پرکاری تیروئید.

این دارو ممکن است هنگامی‌که برای مدت طولانی استفاده می‌شود، به‌ میزان قبل موثر نباشد و به‌همین‌دلیل به تغییر دوز نیاز داشته باشد. بنابراین اگر وضعیت شما بهبود نیافت یا بدتر شد به پزشک خود بگویید. از‎آنجایی‌که استازولامید می‌تواند سطح پتاسیم را در خون شما کاهش دهد، پزشک شما ممکن است توصیه کند هنگام مصرف این دارو از غذاهای غنی از پتاسیم (مانند موز یا آب پرتقال) استفاده کنید.

هم‌چنین ممکن است پزشک مکمل پتاسیم را برای شما تجویز کند که در طول درمان مصرف کنید. این دارو ممکن است با مکانیسم برخی آزمایشات تداخل داشته باشد و احتمالاً باعث نتایج کاذب شود.

با تشکر از وب سایت پذیرش ۲۴

تحریریه وب سایت