فنی توئین

فنی توئین (Phenytoin) دارویی برای درمان صرع است.

همچنین می توان از فنی توئین برای درمان نورالژی عصب سه ‌قلو به عنوان نوعی درد عصبی تاثیرگذار روی صورت، استفاده نمود.

تهیه فنی توئین با نسخه پزشک ممکن است. این دارو به صورت قرص جویدنی یا حل شدنی در آب، کپسول و شربت عرضه می شود.

از این دارو معمولا روزی یک یا دو مرتبه استفاده می شود. می توان آن را به همراه غذا یا بدون آن میل کرد.

شایع ترین عوارض جانبی فنی توئین شامل سر درد و احساس سرگیجه است.

اثربخشی فنی توئین حدود ۴ هفته طول می کشد.

در صورت ابتلا به صرع بهتر است فنی توئین مصرف کنید زیرا ممکن است مصرف سایر نام های تجاری آن برای شما مناسب نباشد.

مصرف فنی توئین در بارداری و شیردهی تنها زمانیست که پزشک فواید آن را بیشتر از مضرات آن بدانید.

 برای اطمینان از ایمن بودن مصرف آن در صورت وجود شرایط زیر پزشک خود را مطلع کنید:

سابقه حساسیت دارویی نسبت به فنی توئین یا داروهای دیگر

مشکل کبدی یا کلیوی

ابتلا به یک اختلال خونی به نام پورفیری

منع مصرف الکل – شربت فنی توئین حاوی مقدار کمی الکل است.

سابقه بروز بثورات پوستی ناشی از مصرف فنی توئین

تلاش برای باردار شدن یا بارداری

سابقه واکنش آلرژیک به کارموزین رنگ خوراکی قرمز (E122) یا زنگ زرد غروب خورشید یا ساسنت یلو (E110) – بعضی از نام های تجاری شربت فنی توئین و قرص ها حاوی این موارد هستند.

عدم تحمل یا جذب بعضی از قندها – بعضی از نام های تجاری فنی توئین حاوی قند هستند.

 نحوه و زمان مصرف فنی توئین

فنی توئین یک داروی تجویزی است. مهم است که این دارو طبق دستورالعمل پزشک مصرف شود.

میزان دوز مصرف

دوز مصرفی معمول فنی توئین برای درمان صرع عبارت است از:

بزرگسالان – ۲۰۰ تا ۵۰۰ میلی گرم در روز که به صورت ۱ یا ۲ دوز مصرف می شود.

کودکان (۱۲ تا ۱۷ سال) – ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلی گرم که به صورت ۲ دوز مصرف می شود.

کودکان (تا ۱۱ سال) – دوز مصرفی وابسته به وزن آنها متفاوت است. 

نحوه مصرف فنی توئین

معمولا این دارو روزانه یک یا دو مرتبه مصرف می شود. می توان آن را به همراه غذا یا بدون آن مصرف کرد.

در صورت مصرف دو مرتبه در روز، سعی کنید تا دوزهای مصرفی را به طور مساوی در طول روز (برای مثال صبح و عصر) تقسیم کنید.

کپسول و قرص – آنها را به صورت کامل به همراه یک لیوان آب، شیر یا آب میوه میل کنید. آنها را نجوید.

قرص های جویدنی – به همراه یک لیوان آب به صورت کامل میل شده یا جویده شود.

شربت – دارو به همراه یک سرنگ یا قاشق برای اندازه گیری آن ارائه می شود. در صورت نداشتن، یکی از داروساز درخواست کنید. از قاشق چایخوری برای اندازه گیری دارو استفاده نکنید زیرا میزان مناسبی را ارائه نمی دهد.

آیا دوز مصرفی فنی توئین بالا و پایین می شود؟

به منظور پیشگیری از بروز عوارض جانبی، پزشک برای شروع مصرف دوز کمتر فنی توئین را تجویز کرده و آن را به تدریج و طی چند هفته افزایش می دهد.

هنگام شروع مصرف این دارو یا تغییر دوز آن، ممکن است به آزمایش خون نیاز داشته باشید. این کار برای اطمینان از مناسب بودن دوز مصرفی انجام می شود.

زمانی که دوز مصرفی مناسب تعیین شد معمولا ثابت خواهد ماند.

برای چه مدت فنی توئین مصرف کنم؟

در صورت ابتلا به صرع به جهت درمان، احتمالا با کنترل شرایط نیز باید برای سال های زیادی از فنی توئین استفاده کنید.

بدون مشورت با پزشک مصرف دارو را متوقف نکنید.

در صورت فراموشی مصرف دارو چه اتفاقی می افتد؟

در صورت فراموشی مصرف یک دوز فنی توئین مطابق زیر عمل کنید:

اگر یک مرتبه در روز فنی توئین مصرف می کنید – به محض یادآوری آن را مصرف کنید مگر اینکه کمتر از ۱۲ ساعت تا زمان مصرف دوز بعدی زمان باقی مانده باشد. در این صورت از مصرف آن صرف نظر کرده و دوز بعدی را در زمان مشخص خود مصرف کنید.

اگر دو مرتبه در روز فنی توئین مصرف می کنید – به محض یادآوری آن را مصرف کنید مگر اینکه کمتر از ۸ ساعت تا زمان مصرف دوز بعدی زمان باقی مانده باشد. در این صورت از مصرف آن صرف نظر کرده و دوز بعدی را در زمان مشخص خود مصرف کنید.

هرگز دو دوز دارو را به طور همزمان مصرف نکنید. هرگز برای جبران دوز فراموش شده، دوز اضافی مصرف نکنید.

در صورت ابتلا به صرع، برای درمان فنی توئین را به صورت منظم مصرف کنید. ممکن است فراموشی دوز های این دارو منجر به ایجاد تشنج شود.

اگر اغلب مصرف داروی خود را فراموش می کنید، از زنگ هشدار دهنده برای یادآوری استفاده کنید. همچنین می توانید از داروساز در مورد روش های دیگر یادآوری زمان مصرف داروها راهنمایی بخواهید.

اگر زیاد فنی توئین مصرف کنم چه می شود؟

مصرف بیش از حد فنی توئین باعث ایجاد عوارض ناخوشایندی خواهد شد.

در شرایط زیر برای دریافت مشاوره با پزشک تماس بگیرید:

مصرف بیش از حد فنی توئین – حتی در صورتی که هیچ عوارض جانبی ندارید.

در صورت نیاز به مراجعه به بخش اورژانس بیمارستان خودتان رانندگی نکنید و از فرد دیگری بخواهید تا این کار را برای شما انجام دهد یا آمبولانس درخواست کنید.

بسته دارو یا بروشور آن به همراه میزان باقی ماده از دارو را به همراه خود داشته باشید.

عوارض جانبی

مصرف فنی توئین در درمان صرع و نورالژی عصب سه گانه، مانند سایر داروها می تواند باعث ایجاد عوارض جانبی شود اما همه افراد دچار این عوارض نخواهند شد.

 بثورات پوستی

ایجاد بثورات پوستی در اثر مصرف فنی توئین متداول است. بیشتر این بثورات پوستی جدی نیستند.

اما در صورتی که دچار بثورات پوستی یا قرمزی شده اید، فورا پزشک خود را مطلع کنید زیرا این وضعیت می تواند به بیماری پوستی کشنده ای به نام سندروم استیونز جانسون تبدیل شود.

سندروم استیونز جانسون یکی از عوارض جانبی نادر مصرف فنی توئین است.

این علائم شبیه به آنفولانزا بوده و به دنبال آن بثورات پوستی قرمز یا بنفش گسترش یافته و تاول ایجاد می شود. در نهایت پوست آسیب دیده مرده و از بین می رود.

احتمالا این اتفاق در ۸ هفته اول شروع مصرف فنی توئین یا افزایش سریع دوز مصرفی رخ می دهد.

همچنین در صورتی که مصرف فنی توئین به صورت ناگهانی متوقف شود و سپس با همان دوز قبلی شروع شود (کاهش دوز و سپس افزایش دوباره آن) این اتفاق ایجاد می شود.

سندروم استیونز جانسون بیشتر در موارد زیر رخ می دهد:

برای کودکان

افرادی که سابقه ابتلا به بثورات پوستی در اثر مصرف داروهای مختلف صرع را دارند.

افرادی که به آنتی بیوتیکی به نام تری متوپریم (Trimethoprim) حساسیت دارند.

افرادی که دارویی به نام والپروات سدیم (Sodium valproate) مصرف می کنند.

برای پیشگیری از بروز بثورات پوستی که می توانند با سندروم استیونز جانسون اشتباه گرفته شوند، بهتر است در ۳ ماه اول درمان با فنی توئین هیچ دارو، غذا یا محصول جدیدی را شروع نکنید.

همچنین بهتر است طی ۲ هفته از ابتلا به عفونت ویروسی، واکسیناسیون یا ایجاد بثورات ناشی از سایر موارد، مصرف فنی توئین را شروع نکنید.

عوارض جانبی جدی

تعداد بسیار کمی از افراد با مصرف فنی توئین دچار عوارض جانبی جدی می شوند.

در صورت بروز عوارض جانبی جدی زیر فورا پزشک خود را مطلع کنید:

افکار آسیب رساندن به خود یا خودکشی – تعداد کمی از افراد با مصرف فنی توئین دچار افکار خودکشی می شوند که پس از چند هفته درمان رخ می دهد.

کبودی یا خونریزی غیرمنتظره، درجه حرارت بالای بدن یا گلو درد – این موارد می توانند نشانه های هشداردهنده یک اختلال خونی باشند.

درجه حرارت بالای بدن همراه با غدد متورم و بثورات پوستی و گاهی اوقات زردی پوست یا چشم ها به ویژه در ۲ ماه اول درمان – این موارد می توانند نشانه هایی از واکنش حساسیت بیش از حد باشند که در صورتی که نژاد سیاه آفریقایی کارائیب داشته یا دارای سیستم ایمنی ضعیفی باشید احتمال بروز آن بیشتر است.

بثورات پوستی – ممکن است این مورد نشانه ای از سندروم استیونز جانسون باشد.

واکنش آلرژیک جدی

در موارد نادر، ممکن است مصرف فنی توئین باعث یک واکنش آلرژیک جدی مثل آنافیلاکسی (Anaphylaxis) شود.

در صورت بروز شرایط زیر با اورژانس تماس گرفته و یا به بخش اورژانس بیمارستان مراجعه کنید:

ایجاد بثورات پوستی که ممکن است خارشی، قرمز رنگ، متورم، شبیه تاول یا باعث لایه لایه ای شدن پوست شود.

خس خس کردن سینه

ایجاد تنگی در قفسه سینه یا گلو

ایجاد مشکل در تنفس یا صحبت کردن

ایجاد تورم در دهان، صورت، لب ها، زبان یا گلو

در صورت بروز موارد فوق ممکن است یک واکنش آلرژیک جدی تجربه کرده و نیاز به درمان فوری در بیمارستان داشته باشد.

موارد اشاره شده همه عوارض جانبی مصرف فنی توئین نیستند. برای دسترسی به فهرست کامل عوارض جانبی این دارو، به بروشور داخل بسته آن مراجعه کنید.

نحوه کنار آمدن با عوارض جانبی

در صورت بروز عوارض جانبی می توان اقدامات زیر را انجام داد:

سر درد

استراحت کرده و مایعات فراوان بنوشید. الکل زیادی مصرف نکنید. از داروساز بخواهید تا به شما یک مسکن توصیه کند. در صورتی که این سردردها بیش از یک هفته طول کشیده یا بدتر شدند با پزشک خود صحبت کنید.

احساس خواب آلودگی، چرت زدن یا سرگیجه

این عوارض با عادت بدن به دارو برطرف می شوند. تا زمان هوشیاری از رانندگی، دوچرخه سواری و کار با ماشین آلات خودداری کنید. در صورت برطرف نشدن این موارد طی یک یا دو هفته ممکن است پزشک دوز مصرفی را کاهش داده یا آن را آهسته تر افزایش دهد. در صورت موثر نبودن این روش ها ممکن است به تغییر دارو نیاز داشته باشید.

احساس عصبی شدن، ناپایداری یا لرزش

در صورت آزاردهنده شدن این عوارض با پزشک خود صحبت کنید. این علائم می توانند نشانه مصرف بیش از دوز مصرفی مورد نیاز باشد.

حالت تهوع یا استفراغ

به مصرف وعده های غذایی ساده پایبند باشید و از مصرف غذاهای سنگین یا تند و پرادویه خودداری کنید. ممکن است مصرف فنی توئین بعد از غذا یا میان وعده کمک کننده باشد. در صورت استفراغ جرعه های کوچک و مکرر آب بنوشید تا از کم آبی بدن جلوگیری شود. علائم کم آبی بدن شامل دفع ادرار کمتر از حد معمول یا بوی بد ادرار و شدید ادرار است. در صورت بدتر شدن علائم یا طول کشیدن آن برای بیش از یک هفته با پزشک خود صحبت کنید.

یبوست

مواد غذایی سرشار از فیبر مثل میوه و سبزیجات تازه و غلات بیشتری مصرف کنید. هر روز چندین لیوان آب یا مایعات غیرالکلی بنوشید. در صورت امکان به طور منظم ورزش (پیاده روی روزانه یا دویدن) کنید.

لثه های دردناک یا متورم

برای جلوگیری از این عوارض دو مرتبه در روز دندان ها و لثه های خود را مسواک زده و به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه کنید.

بثورات پوستی خفیف

ممکن است مصرف آنتی هیستامین قابل خرید بدون نسخه کمک کننده باشد. در مورد انتخاب بهترین نوع آن با داروساز مشورت کنید. در هنگام حمام کردن از آب ولگرم به جای آب داغ استفاده کنید. در صورت گسترش این وضعیت، بروز خارش شدید یا ادامه دار شدن آن برای بیش از دو روز با پزشک خود تماس بگیرید.

احتیاط در مصرف داروهای دیگر

مصرف بسیاری از داروها بر عملکرد این دارو تاثیر گذاشته و احتمال بروز عوارض جانبی را افزایش می دهد.

در صورت نیاز به مصرف داروهای زیر ممکن است پزشک دوز مصرفی آن را تغییر دهد.

در صورت مصرف داروهای زیر پزشک خود را مطلع کنید:

سایر داروها برای درمان صرع مانند کاربامازپین (Carbamazepine)، کلونازپام (Clonazepam)، لاموتریژین (Lamotrigine)، فنوباربیتال (Phenobarbital)، سدیم والپروات (Sodium valproate)، توپیرامات (Topiramate)، اکسکاربازپین (Oxcarbazepine)، اتوسوکزوماید (Ethosuximide) و ویگاباترین (Vigabatrin)

داروهایی برای درمان HIV

جلوگیری از بارداری هورمونی یا هورمون درمانی جایگزین (HRT)

داروهایی برای درمان مشکلات قلبی و گردش خون مثل دیگوکسین (Digoxin)، آمیودارون (Amiodarone)، فوروزماید (Furosemide)، وارفارین (Warfarin)، دیلتیازم (Diltiazem)، نیفدیپین (Nifedipine)، آپیکسابان (Apixaban) و تیکاگرلور (Ticagrelor)

داروهایی برای درمان عفونت های قارچی مثل فلوکونازول (fluconazole)، ایتراکونازول (Itraconazole) و میکونازول (Miconazole)

داروهایی برای درمان بیماری سل و سایر عفونت ها مثل ایزونیازید (Isoniazid)، ریفامپیسین (Rifampicin)، سولفامتوکسازول – تری متوپریم (Sulfamethoxazole-trimethoprim)، داکسی سایکلین (Doxycycline) و سیپروفلوکساسین (Ciprofloxacin)

داروهایی برای مشکلات معده مانند امپرازول (Omeprazole)، سوکرالفیت (Sucralfate)، رانیتیدین (Ranitidine) و بعضی از ضد اسیدها

تئوفیلین (Theophylline) به عنوان دارویی برای کمک به مشکلات تنفسی

داروهایی برای بی خوابی و مشکلات روحی و روانی مثل کلردیازپوکساید (Chlordiazepoxide)، کلوزاپین (Clozapine)، کلوبازام (Clobazam)، دیازپام (Diazepam)، دیسولفیرام (Disufiram)، فلوکستین (Fluoxetine)، کوئتیاپین (Quetiapine)، ترازودون (Trazodone) و آمی تریپتیلین (Amitriptyline)

داروهایی برای پیوند مثل سیکلوسپورین (Ciclosporin) و تاکرولیموس (Tacrolimus)

داروهایی برای درمان سرطان

بوپروپیون به عنوان دارویی برای کمک به ترک سیگار

با تشکر از وب سایت اوویرو

تحریریه وب سایت