آتوموکستین

(آتوموکستین ) نام تجاری:استراترا یک داروی مهارکننده بازجذب نوراپی نفرین است که برای درمان کودکان و بزرگسالان مبتلا به اختلال کم‌توجهی – بیش‌فعالی (ADHD) تجویز می‌شود. نوع ایرانی آن اخیراً با نام تجاری استراموکس در بازار دارویی ایران یافت می‌شود. با توجه به اثر غیر محرک این دارو برخلاف ریتالین، توزیع آن در داروخانه‌های ایران تابع قوانین داروهای عمومی است. برخلاف دیگر داروهای مورد استفاده در کنترل بیش‌فعالی این دارو نیاز به مدت زمان بیشتری دارد تا اثر درمانی خود را نشان دهد و این مدت زمان حداقل ۲ هفته تعریف شده‌است. استفاده از این داروها در فهرست ممنوعه WADA قرار دارد و مشکلات آشکاری را از لحاظ عملکرد افزایش یافته، ایجاد می‌کنند. آتوموکستین (استراترا) یک غیر محرک CNS برای ADHD تأیید شده‌است. یک مهارکننده بازجذب نور اپی‌نفرین است و مؤثر بودن آن در ADHD ثابت شده‌است.

مکانیسم اثر و داروشناسی

آتوموکستین مهارکننده بازجذب نوراپی‌نفرین است و تا حدود بسیار کمی بازجذب سروتونین را نیز مهار می‌کند، این دارو دارای ساختمانی شبیه به فلوکستین و سرترالین است.

عوارض دارویی

عوارض جانبی شایع شامل درد شکم ، کم شدن اشتها ، حالت تهوع ، احساس خستگی و سرگیجه است.  عوارض جانبی جدی آن شامل آنژیوادم ، مشکلات کبدی ، سکته مغزی ، روان پریشی ، مشکلات قلبی ، خودکشی و پرخاشگری باشد  ایمنی در دوران بارداری و شیردهی مشخص نیست. 

اختلال کمبود توجه بیش فعالی

این دارو برای استفاده در کودکان ، نوجوانان و بزرگسالان مورد تایید است. اثر آن در کودکان زیر شش سال مورد مطالعه قرار نگرفته است.  ممکن است هفته ها زمان ببرد که شما اثر این داروها رو حس کنید. برتری اصلی آن نسبت به درمان های محرک استاندارد برای درمان ADHD این است که پتانسیل سوءاستفاده کمی دارد.به طور قابل توجهی علائم بی توجه و بیش فعالی را کاهش می دهد ، اما پاسخ ها کمتر از پاسخ به محرک ها بود. علاوه بر این ، ۴۰٪ از شرکت کنندگان که تحت درمان با اتموکسین قرار داشتند علائم ADHD باقیمانده را تجربه کردند.  اگرچه اثربخشی آن ممکن است کمتر از داروهای محرک باشد ، شواهدی وجود دارد که نشان می دهد ممکن است در ترکیب با مواد محرک استفاده شود.  پزشک ممکن است در صورت داشتن عوارض جانبی آزار دهنده از طرف محرک ها ، داروهای غیر محرک از جمله اتوکسستین را تجویز کند. وقتی محرک مؤثر نبود؛ یا در ترکیب با یک محرک برای افزایش اثربخش  اگرچه اثربخشی آن ممکن است کمتر از داروهای محرک باشد ، شواهدی وجود دارد که نشان می دهد ممکن است در ترکیب با مواد محرک استفاده شود. پزشک ممکن است در صورت داشتن عوارض جانبی آزار دهنده از طرف محرک ها ، داروهای غیر محرک از جمله اتوکسستین را تجویز کند. وقتی محرک مؤثر نبود؛ یا در ترکیب با یک محرک برای افزایش اثربخشی بر خلاف α _۲ آگونیست آدرنرژیک مانند guanfacine و کلونیدین ، اتوموکستین را می توان به طور ناگهانی و بدون عوارض قطع قابل توجهی متوقف کرد.  تأثیرات درمانی اولیه اتموکسین معمولاً ۲ تا ۴ هفته طول می کشد تا آشکار شود. ۲-۴ هفته دیگر ممکن است لازم باشد تا اثرات درمانی کامل دیده شود.  حداکثر مقدار توصیه شده روزانه کل در کودکان و نوجوانان بالای ۷۰  کیلوگرم و بزرگسالان ۱۰۰   میلی گرم است 

سایر کاربردها

آتموکستین ممکن است در افراد مبتلا به ADHD و اختلال دو قطبی مورد استفاده قرار گیرد اگرچه چنین استفاده ای به خوبی مطالعه نشده است برخی از مزایای آن نیز در مبتلایان به ADHD و اوتیسم مشاهده شده است . 

موارد منع مصرف

هر نوع حساسیت به اتوموکستین و سایر مواد غیرفعال در آن

بیماری قلبی عروقی علامت‌دار شامل:

فیبریلاسیون دهلیزی فلوتر دهلیزی تاکی کاردی بطنی فیبریلاسیون بطنی آرتریواسکلروز پیشرفته

بیماری قلبی عروقی پیشرفته

فئوکروموسیتوم

مصرف همزمان داروهای مهار کننده مونوآمین اکسیداز

گلوکوم زاویه بسته

افراد با متابولیسم ضعیف(به علت متابولیسم دارو توسط CYP2D6

عوارض جانبی

عوارض جانبی شایع شامل درد شکم ، کاهش اشتها ، حالت تهوع ، احساس خستگی و سرگیجه است عوارض جانبی جدی ممکن است شامل آنژیوادم ، مشکلات کبدی ، سکته مغزی ، روان پریشی ، مشکلات قلبی ، خودکشی و پرخاشگری باشد ایمنی در دوران بارداری و شیردهی مشخص نیست.  سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) یک هشدار جعبه سیاه برای رفتار / ایده خودکشی صادر کرده است. هشدارهای مشابهی در استرالیا صادر شده است.  بر خلاف داروهای محرک ، اتموکستین احتمال سو استفاده یا بروز عوارض انصراف در قطع ناگهانی را ندارد. 

 مصرف بیش از حد

اتموکستین در مصرف بیش از حد نسبتاً غیر سمی است. مصرف بیش از ۱۵۰۰ میلی گرم اتموکستین منجر به مرگ نشده است شایع ترین علائم مصرف بیش از حد مصرف عبارتند از:

علایم مصرف بیش از حد شامل

علایم گوارشی

خواب آلودگی

لرزش

سرگیجه

پرفعالیتی

رفتارهای غیرعادی

بی قراری

خشکی دهان

تاکی کاردی

افزایش فشارخون

تحریریه وب سایت دکتر حبیبه نژاد بیگلری – فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان