طبقه بندی درمانی : داروهای موثر بر سیستم اعصاب مرکزی
آریپیپرازول چیست؟
آریپیپرازول در درمان بیماری های خلقی، اسکیزوفرنی و انواع روان پریشی ها کاربرد دارد. آریپیپرازول هورمون های دوپامین و سروتونین را در مغز متعادل می سازد و رفتارهای غیر متعارف را بهبود می بخشد.
عوارض جانبی
از عوارض شایع این دارو افزایش بزاق دهان، تاری دید، سردرد، یبوست و مشکلات خواب که ممکن است در بعضی افراد بروز کند.
آیا آریپیپرازول با آلپرازولام مثل هم هستند؟
گرچه در بیماری های خلقی ممکن است از آلپرازولام و آریپیپرازول هم زمان استفاده شود ولی دو داروی متفاوت و با عملکرد مستقل هستند و ارتباط ساختاری با هم ندارند.
موارد مصرف آریپیپرازول
این دارو برای درمان شیزوفرنیا و حملات حاد پانیک همراه با اختلال دو قطبی مصرف می شود.
عوارض جانبی آریپیپرازول
عوارض شایع سیستم اعصاب مرکزی: سردرد، آکاتیزیا (بی قراری حرکتی)
غدد درون ریز و متابولیسم: افزایش وزن، افزایش کلسترول سرم، افزایش تری گلیسیرید سرم، افزایش کلسترول LDL، کاهش کلسترول HDL
عوارض نسبتا شایع قلبی عروقی: تاکی کاردی، اضطراب
سیستم اعصاب مرکزی: واکنش های خارج هرمی، خواب آلودگی، سدیشن، سرگیجه، دیستونی، خستگی (وابسته به دوز)، بی قراری، بی خوابی
غدد درون ریز و متابولیسم: افزایش سطح سرمی گلوکز، کاهش وزن
گوارشی: یبوست، خشکی دهان، اسهال، استفراغ
هماتولوژی و انکولوژی: نوتروپنی
موضعی: درد در محل تزریق، واکنش محل تزریق (شامل اریتم، پینه، التهاب، خونریزی، خارش، راش، تورم)
عصبی، عضلانی و اسکلتی: درد مفاصل، کمردرد، درد عضلانی، درد عضلات و استخوان ها، لرزش
تنفسی: عفونت سیستم تنفسی فوقانی، احتقان بینی
هشدار ها آریپیپرازول
۱- لازم است که بیمار از لحاظ بروز علایم خارج هرمی (به ویژه آکاتیزی یا بی قراری حرکتی) پیش از شروع درمان و سپس به صورت دوره ای در طول درمان ارزیابی گردد.
۲- وضعیت ذهنی (از لحاظ بروز افسردگی، افکار خودکشی، تشدید یا بروز رفتارهای غیرطبیعی) و علایم حیاتی بیمار در صورت نیاز بالینی پایش گردد (به ویژه در ابتدای درمان و پس از تغییرات دوز مصرفی).
۳- فشارخون بیمار در ابتدای درمان، ۳ ماه پس از شروع درمان و سپس به صورت سالیانه پایش شود.
۴- وزن، قد، شاخص توده بدنی و اندازه دور کمر بیمار در ابتدای درمان و سپس در هفته های ۴، ۸ و ۱۲ پس از شروع یا تغییر درمان، سپس هر ۳ ماه ارزیابی گردد. (لازم است که در صورت افزایش وزن به میزان ≥ ۵% وزن اولیه، آریپیپرازول به یک داروی ضدجنون دیگر تغییر داده شود.)
۵- سابقه خانوادگی یا ابتلای بیمار به چاقی، دیابت، دیس لیپیدمی، پرفشاری خون یا بیماری قلبی عروقی در ابتدای درمان و سپس به صورت سالیانه بررسی شود.
۶- سطح گلوکز ناشتای پلاسما و HbA1C در ابتدای درمان، ۳ ماه پس از شروع درمان و سپس به صورت سالیانه پایش شود.
۷- وضعیت چربی خون ناشتای بیمار در ابتدای درمان و ۳ ماه پس از شروع درمان پایش گردد و سپس در صورت طبیعی بودن سطح LDL، هر ۵-۲ سال یا در صورت نیاز بالینی به صورت متناوب تر ارزیابی شود.
۸- فعالیت های غیرارادی و غیرطبیعی یا علایم پارکینسون در بیمار، در ابتدای درمان و سپس به صورت هفتگی تا زمان تثبیت دوز (به مدت حداقل ۲ هفته) و به مدت ۲ هفته پس از هرگونه افزایش چشمگیر دوز پایش شود.
۹- لازم است که در بیماران مبتلا به بیماری های افزایش دهنده خطر به زمین افتادن یا مصرف کننده داروهایی با این عارضه، خطر به زمین افتادن بیمار در ابتدای درمان و سپس به صورت دوره ای در طول درمان ارزیابی شود.
۱۰- الکتروکاردیوگرام بیمار در صورت نیاز بالینی پایش شود.
۱۱- CBC بیمار در صورت نیاز بالینی پایش شود (در بیمارانی با سطح کم گلبول سفید یا سابقه بروز لکوپنی/نوتروپنی ناشی از مصرف دارو، طی چند ماه ابتدایی درمان به صورت متناوب ارزیابی گردد).
۱۲- سطح الکترولیت ها و عملکرد کبدی به صورت سالیانه و در صورت نیاز بالینی ارزیابی شود.
۱۳- بیمار از لحاظ بروز گالاکتوره، تغییر در قاعدگی، میل جنسی، انزال و نعوظ به صورت سالیانه پایش گردد.
۱۴- بیمار از لحاظ بروز دیس کینزی تاردیو هر ۱۲ ماه ارزیابی شود (در افرادی با خطر بالای بروز، هر ۶ ماه بررسی گردد).
۱۵- معاینات چشمی بیمار به صورت سالیانه در افراد بالای ۴۰ سال به صورت سالیانه و در افراد جوان تر هر ۲ سال انجام گیرد.
۱۶- لازم است که دیگر داروهای مصرفی بیمار بررسی شود تا در صورت نیاز، تنظیم دوز صورت گیرد یا از درمان جایگزین استفاده شود.
۱۷- به بیمار گوشزد شود که در صورت بروز هرگونه علایمی از قبیل افسردگی، تغییرات حرکتی، بینایی، قاعدگی یا عملکرد جنسی به پزشک اطلاع دهد.
دارو های هم گروه آریپیپرازول
طبقه بندی درمانی : داروهای موثر بر سیستم اعصاب مرکزی
آریپیپرازول چیست؟
آریپیپرازول در درمان بیماری های خلقی، اسکیزوفرنی و انواع روان پریشی ها کاربرد دارد. آریپیپرازول هورمون های دوپامین و سروتونین را در مغز متعادل می سازد و رفتارهای غیر متعارف را بهبود می بخشد.
عوارض جانبی
از عوارض شایع این دارو افزایش بزاق دهان، تاری دید، سردرد، یبوست و مشکلات خواب که ممکن است در بعضی افراد بروز کند.
آیا آریپیپرازول با آلپرازولام مثل هم هستند؟
گرچه در بیماری های خلقی ممکن است از آلپرازولام و آریپیپرازول هم زمان استفاده شود ولی دو داروی متفاوت و با عملکرد مستقل هستند و ارتباط ساختاری با هم ندارند.
موارد مصرف آریپیپرازول
این دارو برای درمان شیزوفرنیا و حملات حاد پانیک همراه با اختلال دو قطبی مصرف می شود.
عوارض جانبی آریپیپرازول
عوارض شایع سیستم اعصاب مرکزی: سردرد، آکاتیزیا (بی قراری حرکتی)
غدد درون ریز و متابولیسم: افزایش وزن، افزایش کلسترول سرم، افزایش تری گلیسیرید سرم، افزایش کلسترول LDL، کاهش کلسترول HDL
عوارض نسبتا شایع قلبی عروقی: تاکی کاردی، اضطراب
سیستم اعصاب مرکزی: واکنش های خارج هرمی، خواب آلودگی، سدیشن، سرگیجه، دیستونی، خستگی (وابسته به دوز)، بی قراری، بی خوابی
غدد درون ریز و متابولیسم: افزایش سطح سرمی گلوکز، کاهش وزن
گوارشی: یبوست، خشکی دهان، اسهال، استفراغ
هماتولوژی و انکولوژی: نوتروپنی
موضعی: درد در محل تزریق، واکنش محل تزریق (شامل اریتم، پینه، التهاب، خونریزی، خارش، راش، تورم)
عصبی، عضلانی و اسکلتی: درد مفاصل، کمردرد، درد عضلانی، درد عضلات و استخوان ها، لرزش
تنفسی: عفونت سیستم تنفسی فوقانی، احتقان بینی
هشدار ها آریپیپرازول
۱- لازم است که بیمار از لحاظ بروز علایم خارج هرمی (به ویژه آکاتیزی یا بی قراری حرکتی) پیش از شروع درمان و سپس به صورت دوره ای در طول درمان ارزیابی گردد.
۲- وضعیت ذهنی (از لحاظ بروز افسردگی، افکار خودکشی، تشدید یا بروز رفتارهای غیرطبیعی) و علایم حیاتی بیمار در صورت نیاز بالینی پایش گردد (به ویژه در ابتدای درمان و پس از تغییرات دوز مصرفی).
۳- فشارخون بیمار در ابتدای درمان، ۳ ماه پس از شروع درمان و سپس به صورت سالیانه پایش شود.
۴- وزن، قد، شاخص توده بدنی و اندازه دور کمر بیمار در ابتدای درمان و سپس در هفته های ۴، ۸ و ۱۲ پس از شروع یا تغییر درمان، سپس هر ۳ ماه ارزیابی گردد. (لازم است که در صورت افزایش وزن به میزان ≥ ۵% وزن اولیه، آریپیپرازول به یک داروی ضدجنون دیگر تغییر داده شود.)
۵- سابقه خانوادگی یا ابتلای بیمار به چاقی، دیابت، دیس لیپیدمی، پرفشاری خون یا بیماری قلبی عروقی در ابتدای درمان و سپس به صورت سالیانه بررسی شود.
۶- سطح گلوکز ناشتای پلاسما و HbA1C در ابتدای درمان، ۳ ماه پس از شروع درمان و سپس به صورت سالیانه پایش شود.
۷- وضعیت چربی خون ناشتای بیمار در ابتدای درمان و ۳ ماه پس از شروع درمان پایش گردد و سپس در صورت طبیعی بودن سطح LDL، هر ۵-۲ سال یا در صورت نیاز بالینی به صورت متناوب تر ارزیابی شود.
۸- فعالیت های غیرارادی و غیرطبیعی یا علایم پارکینسون در بیمار، در ابتدای درمان و سپس به صورت هفتگی تا زمان تثبیت دوز (به مدت حداقل ۲ هفته) و به مدت ۲ هفته پس از هرگونه افزایش چشمگیر دوز پایش شود.
۹- لازم است که در بیماران مبتلا به بیماری های افزایش دهنده خطر به زمین افتادن یا مصرف کننده داروهایی با این عارضه، خطر به زمین افتادن بیمار در ابتدای درمان و سپس به صورت دوره ای در طول درمان ارزیابی شود.
۱۰- الکتروکاردیوگرام بیمار در صورت نیاز بالینی پایش شود.
۱۱- CBC بیمار در صورت نیاز بالینی پایش شود (در بیمارانی با سطح کم گلبول سفید یا سابقه بروز لکوپنی/نوتروپنی ناشی از مصرف دارو، طی چند ماه ابتدایی درمان به صورت متناوب ارزیابی گردد).
۱۲- سطح الکترولیت ها و عملکرد کبدی به صورت سالیانه و در صورت نیاز بالینی ارزیابی شود.
۱۳- بیمار از لحاظ بروز گالاکتوره، تغییر در قاعدگی، میل جنسی، انزال و نعوظ به صورت سالیانه پایش گردد.
۱۴- بیمار از لحاظ بروز دیس کینزی تاردیو هر ۱۲ ماه ارزیابی شود (در افرادی با خطر بالای بروز، هر ۶ ماه بررسی گردد).
۱۵- معاینات چشمی بیمار به صورت سالیانه در افراد بالای ۴۰ سال به صورت سالیانه و در افراد جوان تر هر ۲ سال انجام گیرد.
۱۶- لازم است که دیگر داروهای مصرفی بیمار بررسی شود تا در صورت نیاز، تنظیم دوز صورت گیرد یا از درمان جایگزین استفاده شود.
۱۷- به بیمار گوشزد شود که در صورت بروز هرگونه علایمی از قبیل افسردگی، تغییرات حرکتی، بینایی، قاعدگی یا عملکرد جنسی به پزشک اطلاع دهد.
دارو های هم گروه آریپیپرازول
