ویروس‌های هرپس سیمپلکس
ویروس‌های هرپس سیمپلکس ۱ و ۲ (HSV-1,HSV-2)، از مهم‌ترین ویروس‌های بیماری‌زای انسانی هستند. ویروس هرپس سیمپلکس ۱، موجب تبخال لب و ویروس هرپس سیمپلکس ۲، موجب تبخال تناسلی می‌شود. این ویروس‌ها بسیار شایع و مسری می‌باشند. HSV-1 از طریق بزاق آلوده منتقل می‌شود اما HSV-2 از طریق تماس جنسی انتقال پیدا می‌کند. ژنوم ویروس به شکل DNA خطی دو رشته‌ای است. ویروس به شکل ۲۰ وجهی است و دارای پوشش (انولوپ) لیپیدی دولایه‌است. خراش‌های پوستی موجب انتقال ویروس به پوست می‌شوند. پوست سالم مانع نفوذ ویروس به بدن می‌شود. این ویروس‌ها، سلول‌های عصبی را آلوده می‌سازند و ممکن است به‌طور مخفی در سلول‌های عصبی به حالت خفته درآیند. بر اثر تحریک مانند فشارهای عصبی و احساسی، ویروس از حالت خفته به حالت فعال در می‌آید. ویروس از طریق آکسون‌های عصبی به پوست برمی‌گردد و در آنجا تکثیر پیدا کرده و ایجاد تبخال می‌کند. ویروس‌های هرپس سیمپلکس می‌توانند مناطق گوناگونی از بدن را آلوده سازند مانند ایجاد ضایعات در دهان و گلو، التهاب قرنیه و ملتحمه چشم (کراتوکونژکتیویت)، تب خال‌های پوستی و انسفالیت.
تبخال (هرپس سیمپلکس)
تبخال یا هرپس سیمپلکس(به انگلیسی: Herpes simplex) یک بیماری ویروسی است که توسط ویروسی به همین نام ایجاد می‌شود و موضع درگیر به صورت التهاب و مجموعه تاول‌های ریز نمایان می‌شود.
ویروس هرپس سیمپلکس عامل بیماری تبخال در صورت، آلات تناسلی هر دو جنس، مغز، چشم و گاهی حتی فلج بل نیز می‌گردد.
برای تبخال هنوز درمان قطعی وجود ندارد و اگر ویروس وارد بدن شود تا پایان عمر همراه شخص خواهد ماند و در هنگام ضعف دفاعی بدن بروز می‌نماید. اگرچه در برخی بیماران و پس از چندین سال عود بیماری، به ناگهان تظاهر مجدد تبخال از بین می‌رود اما هم‌چنان ناقل ویروس به دیگران خواهند بود.
تبخال کاملاً با ” آفت” – که بعضى افراد آن را با تبخال اشتباه می‌کنند – متفاوت است. آفت ها معمولاً مسرى نیستند و زخم هایى هستند که بر روى بافت‌هاى نرم درون دهان به وجود مى آیند، جایی که تبخال نمى‌زند.
علائم تبخال
علائم و نشانه هاى تبخال این موارد هستند:
تبخال، تاول هاى کوچک و دردناک پُر از مایع که روى منطقه برجسته، قرمز و دردناک پوستتان قرار دارند.
درد یا مورمور شدن که اغلب یکى دو روز پیش از ظهور تاول‌ها احساس می شود.
معمولاً ۷ تا ۱۰ روز طول مى‌کشد تا تبخال برطرف شود. تبخال معمولاً روى لب‌ها ظاهر مى شود.
اما گاهى روى سوراخ هاى بینى، چانه یا انگشتان دست هم دیده مى‌شود.
گرچه غیر معمول است، اما ممکن است تبخال در داخل دهان هم بروز کند
(اما تنها بر روى لثه ها یا کام سخت که در سقف قرار دارد).
اگر زخمى روى بافت هاى نرم درون دهانتان ظاهر شود ممکن است آفت باشد، ولى مطمئناً تبخال نیست.
این علائم ممکن است حداکثر تا ۲۰ روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر نشود.
معمولاً ۷ تا ۱۰ روز طول مى‌کشد. تاول ها شکل مى‌گیرند، مى‌ترکند و ترشح مى‌کنند.
سپس کبره زردرنگى تشکیل مى شود و نهایتاً با ریختن آن، پوست صورتى رنگى در زیر ظاهر مى‌شود و تبخال بدون گذاشتن جا بهبود مى یابد.
علل
گونه هاى معینى از ویروس هرپس باعث این ضایعه پوستی مى‌شود.
ویروس “هرپس سیمپلکس نوع ” (HSV۱) معمولاً در صورت، تبخال ایجاد مى‌کند.
ویروس “هرپس سیمپلکس نوع ” (HSV۲) مسئول ایجاد تبخال هاى تناسلى است.
با این حال هر دو نوع ویروس مى توانند هم در ناحیه صورت و هم در دستگاه تناسلى تبخال ایجاد کنند.
زمانی تبخال به شما سرایت مى‌کند که با شخصى که داراى ضایعه فعال است تماس بگیرید.
استفاده مشترک از ظروف غذا، تیغ و حوله مى تواند باعث سرایت عفونت شود.
هنگامى که یک بار به تبخال مبتلا مى‌شوید، ویروس در سلول‌هاى عصبى پوستتان نهفته باقى مى‌ماند و ممکن است دوباره به صورت عفونتى فعال در همان محل اول یا نزدیک به آن ظاهر شود.
در این صورت ممکن است در محل قبلى، احساس خارش یا برآمدگى کنید.
عوارض تبخال
تبخال مسرى است. ویروس تبخال مى‌تواند از طریق پوست، از شخصى به شخص دیگر منتقل شود.
ویروس “هرپس سیمپلکس” مى تواند حتى زمانى که تاول‌ها ظاهر نشده‌اند مسرى باشد، اما بیشترین خطر انتقال عفونت زمانى است که تاول ها ظاهر مى‌شوند تا زمانى که آنها کاملاً خشک مى‌شوند و کبره مى‌بندند.
اگر به تبخال مبتلا هستید، از تماس با نوزادان، افراد مبتلا به اگزما (التهاب پوستى ناشى از آلرژى) یا افراد دچار اختلال دستگاه ایمنى مثل مبتلایان به سرطان، ایدز یا گیرنده پیوند عضو خوددارى کنید.
عفونت تبخالى چشم که باعث ایجاد جوشگاه بر روى قرنیه مى شود، یکى از علل مهم کورى است.
این عارضه نیاز به درمان فورى پزشکى دارد.
درمان
تبخال عموماً بدون نیاز به درمان پس از ۷ تا ۱۰ روز برطرف مى‌شود. اگر به حملات مکرر تبخالى دچار مى‌شوید، پزشکتان ممکن است داروهاى ضد ویروسى برایتان تجویز کند.
استفاده از دارو مى تواند طول دوره ابتلا را کوتاه کند و درد شما را کاهش دهد.
تبخال معمولاً بدون درمان ناپدید مى‌شود.
در طول مدتى که تبخال وجود دارد، با رعایت نکات زیر مى توانید از ناراحتى رهایى یابید:
استفاده از کرم ها: کرم هاى معمولى که بدون نسخه پزشک به فروش مى رسند ممکن است راحتى شما را فراهم کنند، اما انتظار نداشته باشید که بهبودى را تسریع کنند.
استفاده از مسکن ها: از جمله آسپیرین، استامینوفن و ایبوپروفن براى تخفیف درد.
اجازه بهبود به ضایعه بدهید: از فشار دادن، کندن یا سوراخ کردن تاول‌ها بپرهیزید.
پیشگیری
براى اینکه از ابتلا به این ضایعه پیشگیرى کنید و یا نگذارید به سایر نقاط بدنتان یا افراد دیگر منتقل شود، به توصیه هاى زیر عمل کنید:
از بوسیدن یا تماس پوستى با افراد مبتلا به تبخال، در زمانى که تاول روى پوست آنها وجود دارد خوددارى کنید.
ویروس مى تواند تا هنگامى که ترشحات مرطوب در تاول وجود دارند، انتقال یابد.
از وسائل مشترک استفاده نکنید. وسائل غذاخورى، حوله ها و سایر چیزهاى شبیه به آنها مى تواند در صورت وجود تاول ها، باعث انتقال بیمارى شود.
دست هایتان را تمیز نگه دارید.اگر مبتلا به تبخال هستید، قبل از لمس کردن افراد دیگر، دست هایتان را بشویید.
مراقب لمس کردن سایر نقاط بدنتان باشید، به خصوص چشم ها و دستگاه تناسلى، به گسترش عفونت حساسند.
از عوامل تحریک کننده بپرهیزید. از جمله وضعیت هایى که ظهور تبخال را تحریک مى کنند، قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید است.
از کرم هاى ضدآفتاب استفاده کنید. کرم ضدآفتاب را پیش از قرار گرفتن طولانى مدت زیر آفتاب، چه در تابستان و چه در زمستان، روى لب ها و صورتتان بمالید تا از ظهور آن پیشگیرى کنید.
منبع: وب سایت دکتر نیلفروش زاده فوق تخصص پوست و مو
ویکی پدیا
تحریریه وب سایت دکتر حبیبه نژاد بیگلری – فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان
