توپیرامات
توپیرامات یکی از داروهای پرمصرف از گروه داروهای ضد صرع می باشد که به تنهایی یا همراه با داروهای دیگر در کنترل حملات تشنجی صرع در بزرگسالان و کودکان بکار می رود.
تشنج یک حمله ی عصبی ناشی از اختلال در فعالیت الکتریکی مغز می باشد.توپیرامات با کاهش جریان الکتریکی غیر طبیعی سلول های مغزی به کنترل این حملات کمک می نماید.
پیش از مصرف توپیرامات
-در صورت بارداری یا اقدام به بارداری و شیردهی پزشک خود را مطلع نمایید.
-در صورت سابقه ی مشکلات کلیوی،کبدی و حساسیت دارویی به پزشک خود اطلاع دهید.
-از آنجا که این دارو می تواند در عملکرد داروهای دیگر در بدن اختلال ایجاد کند لازم است پیش از شروع مصرف لیستی از کلیه ی داروهای مصرفی خود در اختیار پزشک یا داروساز خود قرار دهید.
نحوه ی مصرف توپیرامات
– دارو را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید . مصرف این دارو باتوجه به وضعیت و نوع مشکل شما متفاوت می باشد.
-از آنجا که این دارو بر روی سیستم عصبی تاثیر دارد،مصرف آن باید به صورت مداوم و تحت نظر پزشک باشد.اگرچه ممکن است در چند هفته ی ابتدایی درمان احساس بهبودی در شما ایجاد نشود،با این حال درمان خودرا ادامه دهید و طبق برنامه ی منظم به پزشک خود مراجعه کنید و همچنین برای بهبود روند درمان کلیه ی مشکلات و مسائل خودرا از پزشک یا داروساز خود سوال بفرمایید .
-قطع این دارو به صورت ناگهانی و بدون نظر پزشک ،می تواند عوارض نامناسبی از جمله بروز حمله ی تشنجی برای بیمار در برداشته باشد لذا قطع این دارو بایدبصورت تدریجی و تحت نظر پزشک انجام شود.
-ممکن است پزشک شما درمان را با مقدار داروی کم شروع کند و پس از عادت کردن بدن،مقدار داروی شمارا افزایش دهد تا احتمال بروز عوارض ناشی از دارو کمتر شود.
-مقدار مصرف دارو در کودکان با توجه به شرایط، سن و وزن آنها توسط پزشک محاسبه می شود.
-این دارو با غذا تداخل خاصی ندارد و می توان آن را قبل یا بعد از غذا مصرف کرد.قرص توپیرامات مزه ی تلخی دارد لذا آن را بصورت کامل با یک لیوان آب ببلعید و از جویدن آن بپرهیزید.
-در صورت فراموش کردن مصرف یک نوبت دارو بلافاصله پس از یادآوری آن را مصرف کنید مگر آنکه زمان یاد آوری به نوبت مصرف بعدی دارو نزدیک باشد.در این شرایط نوبت فراموش شده را مصرف نکنید و نوبت بعدی را در زمان خودش مصرف کنید اما به هیچ وجه مقدار مصرف دارو را دوبرابر نکنید.
توصیه ها توپیرامات
-با توجه به اینکه این دارو توسط شرکت ها ی متعددی ساخته می شود،ممکن است اثر داروی تولیدی شرکت های مختلف برای بیمار متفاوت باشد لذا نحوه ی مصرف این دارو باتوجه به شرکت سازنده و نام برند دارو متفاوت است . به همین دلیل دارو را دقیقا طبق دستور پزشک مصرف کنید و همچنین پیش از مصرف بروشور دارویی موجود درجعبه ی دارو را به دقت مطالعه کرده و سوالات خود را از داروسازتان بپرسید.
بهتر است هر بار برای دریافت نسخه ی جدیدتان از تغییر برند یا شرکت تولیدکننده ی دارو خودداری کنید و در صورت لزوم به پزشک خود اطلاع دهید.
-به علت اینکه در مدت درمان با این دارو احتمال بروز سنگ های کلیوی بیشتر می شود،لازم است روزانه از آب و مایعات فاقد کافئین به مقدار کافی استفاده نمایید.
-در ابتدای درمان با این دارو ممکن است افکار ناراحت کننده ی شما از گذشته بیشتر شوند اما نگران نباشید. باید بدانید که این افکار ناشی از مصرف این دارو و شروع اثر بخشی آن می باشند و به مرور زمان برطرف می شوند.
بهتر است در این موارد افکار خودرا با نزدیکان و یا مشاور و پزشک خود درمیان بگذارید و آگاهانه نسبت به برطرف کردن آنها اقدام نمایید .
-به دلیل عوارض ناشی از این دارو برای جنین ،درصورتی که قصد بارداری یا شک به بارداری دارید حتما پزشک خود را جهت تغییر دارو مطلع سازید و در زمان مصرف این دارو از روش مناسب جهت پیشگیری از بارداری استفاده نمایید.
-این دارو اثر داروهای ضدبارداری خوراکی را کاهش می دهد لذا در صورت مصرف داروهای ضدبارداذی حتماً پزشک خود را از مصرف این دارو مطلع نمایید.
-در ابتدای شروع درمان بیماری صرع با توپیرامات ممکن است تعداد یا نوع حملات تشنج کمی تغییر کند اما نگران نباشید زیرا به مرور این مشکل برطرف می شود.لذا احتیاطات لازم را رعایت کنید و با پزشک خود در تماس باشید.
-رانندگی برای بیماران مبتلا به صرع مناسب نمی باشد اما در صورتی که در مدت یک سال تشنجی رخ نداده باشد، می توان با نظر پزشک و با احتیاط ، مجددا شروع به رانندگی نمود. با این حال در صورتی که رانندگی می کنید باید حواستان به زمان مصرف داروها و خواب آلودگی ناشی از آنها باشد.
عوارض شایع توپیرامات
-خواب آلودگی، خستگی، سرگیجه و مشکلات بینایی مانند تاری دید از عوارض این دارو می باشد لذا تا زمانی که اثر دارو از بین نرفته از رانندگی و کارهایی که نیاز به تمرکز و احتیاط دارند خودداری نمایید .
-در صورت بروز اسهال خفیف، مصرف مایعات به مقدار کافی توصیه می شود.معمولاً اسهال ناشی از این دارو خودبخود برطرف می شود اما در صورت ادامه دار شدن این وضعیت به پزشک خود مراجعه نمایید.
_در صورت احساس تهوع ناشی از مصرف این دارو ،مصرف غذاهای سبک و ساده و پرهیز از غذاهای پرچرب و پر ادویه این مشکل را برطرف می سازد.
-در صورت بروز علائم آنفولانزا، گلودرد،مشکلات بینی،گز گز انگشتان وکاهش وزن غیرطبیعی تغییرات شدید خلق و خو، مشکلات بینایی و سایر موارد حتماً به پزشک خود مراجعه نمایید.
موارد مصرف توپیرامات
توپیرامات بعنوان یک درمان کمکی در بالغین و کودکان بالای ۲ سال در درمان تشنجهای پارشیل با یا بدون ژنرالیزاسیون ثانویه، تشنج همراه با سندرم لنوکس گاستات و تشنجهای تونیک کلونیک ژنرالیزه اولیه بکار می رود.
مکانیسم اثر توپیرامات
*
-اثرات ضدتشنج (با مهار کانال های سدیمی وابسته به ولتاژ در نورون ها، تقویت عملکرد نوروترانسمیتر مهاری گابا، آنتاگونیزه کردن رسپتور های گلوتامات (از نوع AMPA/kainate) و مهار ضعیف آنزیم کربنیک انهیدراز)
عوارض شایع:
سیستم اعصاب مرکزی: خواب رفتگی اندام ها، خستگی، خواب آلودگی، اختلال در حافظه
غدد درون ریز و متابولیسم: کاهش بی کربنات سرمی، هایپرآمونمی، کاهش وزن
گوارشی: درد شکمی، بی اشتهایی، اختلال چشایی، تهوع، اسهال
تنفسی: عفونت مجاری تنفسی فوقانی
متفرقه: تب
ادراری تناسلی: عفونت مجاری ادراری، انزال زودرس، کاهش میل جنسی، تکرر ادرار، خونریزی واژینال، التهاب مثانه، بی اختیاری ادراری، سوزش ادرار
چشمی: کونژنکتیویت، تاری دید، اختلال بینایی
گوشی: عفونت گوش میانی
کلیوی: سنگ کلیه
تنفسی: سینوزیت، سرفه، رینیت، فارنژیت، برونشیت، خون دماغ، تنگی نفس
متفرقه: صدمات غیرمترقبه، اختلالات زبان و گفتار
سایر عوارض:
قلبی عروقی: افت فشار خون، افت فشار خون وضعیتی، سنکوپ
سیستم اعصاب مرکزی: افکار خودکشی، میل به خودکشی
چشمی: نزدیک بینی، اسکوتوما (نقطه سیاه در میدان دید)، نقص در میدان دید
کلیوی: افزایشBUN، افزایش سرم کراتینین
هشدار ها توپیرامات
۱- بررسی پاسخ درمانی مانند نوع تشنج، دفعات، شدت و فاصله حملات
۲- بررسی وضعیت آب و الکترولیت ها (به ویژه سطح بی کربنات سرم در ابتدای درمان و به صورت دوره ای)
۳- پایش سطح کراتینین سرمی، علائم اسیدوز و مشکلات ناشی از اسیدوز طولانی مدت ( مانند تشکیل سنگ کلیه، تجمع کلسیم در کلیه، نرمی یا پوکی استخوان، کاهش رشد یا کاهش وزن در کودکان)
۴- پایش سطح آمونیاک سرمی در بیمارانی که دچار لتارژی، استفراغ و تغییر وضعیت ذهنی شده اند.
۵- اندازه گیری فشار داخلی چشم و علایم گلوکوم با زاویه بسته ثانویه و پایش اختلالات چشمی
۶- پایش از نظر وجود علائم افسردگی، افکار خودکشی و تغییرات خلقی
۷- بررسی تغییرات وزن یا رفتارهای غذایی به صورت دوره ای (در بیماران مبتلا به اختلال خوردن یا دارای ریسک فاکتور آن)
– آموزش نکات ایمنی در مواجهه با حملات تشنج به بیمار.
دارو های هم گروه توپیرامات
منبع: انجمن دارو سازان ایران
تحریریه وب سایت دکتر حبیبه نژاد بیگلری – فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان
